8 stycznia 2023 roku - przyrowski dzień zadumy
eno wyjmij mi z tych oczu
szkło bolesne – obraz dni,
które czaszki białe toczy
przez płonące łąki krwi.
Jeno odmień czas kaleki,
zakryj groby płaszczem rzeki,
zetrzyj z włosów pył bitewny,
tych lat gniewnych
czarny pył.
Krzysztof Kamil Baczyński *** [Niebo złote ci otworzę…]
II wojna światowa było to najpotężniejsze, najszerzej oddziałujące i zapewne najstraszniejsze wydarzenie w historii ludzkości. Agresor siał spustoszenie, kierował się gwałtem i przemocą, mordował na oślep mężczyzn, kobiety i dzieci.
W następstwie wiarołomnej agresji do niewoli Armii Czerwonej dostało się około ćwierć miliona żołnierzy Wojska Polskiego, w tym 18 tys. oficerów. Wkrótce osadzono ich w obozach specjalnych: w Kozielsku, Starobielsku i w Ostaszkowie. A następnie zabijano strzałem w tył głowy, czego przykładem jest Katyń. Wśród zamordowanych oficerów był Bronisław Kluza- nauczyciel z Przyrowa. Z ludobójstwem spotkali się również mieszkańcy Przyrowa i pobliskich miejscowości.
W 1939 r., w pierwszym tygodniu wojny Niemcy dokonali mordu na ludności polskiej w miejscowości Święta Anna na ziemi częstochowskiej. Zginęło tam 27 lub 28 dorosłych osób. Pomordowanych pochowano w zbiorowej mogile w ogrodzie, na kartoflisku - na terenie klasztoru sióstr dominikanek. Można domniemywać, że te same ręce dokonały w pierwszych dniach wojny mordu na Polakach w pobliskich Kajetanowicach.
8 stycznia 2023 roku - przyrowski dzień zadumy. Uczniowie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego przygotowali montaż słowno-muzyczny. Jest to niebywała okazja, by upamiętnić niewinną śmierć 43 mieszkańców Przyrowa. Zostali spaleni żywcem w jednym z ówczesnych domów. Obecnie w tym miejscu stoi Pomnik Pomordowanych. Widnieje na nim napis: Przechodniu! Pomnik ten przypomina miejsce kaźni Twoich braci w okrutny sposób pomordowanych i spalonych żywcem przez oprawców hitlerowskich w dniu 8.01.1945 r.
Sprawa mordu na ludności polskiej w Przyrowie kryje w sobie wiele znaków zapytania. Żyją jeszcze świadkowie tej zbrodni, jednak wspomnienia tamtych chwil są nadal bolesne i trudno im mówić o tych wydarzeniach. Sprawców wymienionych zbrodni być może nikt już nie osądzi. Pozostała modlitwa i pamięć, którą trzeba pielęgnować. Otóż właśnie dziś Polacy, Niemcy, Europejczycy muszą pamiętać o tym, co się działo na polskiej ziemi w latach 1939-45, nie tylko w Warszawie czy Jedwabnem, ale również m.in. na ziemi częstochowskiej i u nas – w Przyrowie.
A P E L P O L E G Ł Y C H
Stajemy dziś - z pochyloną głową,
pełni zadumy i bolesnego skupienia,
do uroczystego apelu poległych,
pomordowanych i zaginionych,
Ich majętnością było tylko życie,
ich winą - POLSKOŚĆ,
ich karą - cierpienie,
ich katem - system nieludzki.
Wzywam Was wszystkich, którzyście
spłonęli żywcem w przyrowskim domu.
1. Bednarczyk Czesław – lat 22
2. Braksator Franciszek – lat 24
3. Ciepielski Antoni – lat 40
4. Ciepielski Stefan – lat 43
5. Dyjski Stanisław – lat 18
6. Goleniewski Antoni – lat 75
7. Grajwoda Józef – lat 41
8. Janiszewski Zygmunt – lat 50
9. Janas Zbigniew – lat 26
10. Jachymczyk Jan – lat 44
11. Klimczyk Stefan – lat 28
W okrutny sposób pomordowani i spaleni żywcem przez oprawców hitlerowskich w dniu 8.01.1945 r.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI
12. Kowalski Włodzimierz – lat 23
13. Kremblewski Wojciech – lat 50
14. Knysak Józef – lat 46
15. Kupke Kazimierz – lat 50
16. Kupisiewicz Julian – lat 42
17. Legenza Mieczysław- lat 29
18. Lidke Feliks – lat 23
19. Magdziarz Stanisłąw - lat 35
20. Majchrowski Tadeusz – lat 30
21. Mendakiewicz Edward- lat 31
22. Nabiałek Bogusław – lat 19
W okrutny sposób pomordowani i spaleni żywcem przez oprawców hitlerowskich w dniu 8.01.1945 r.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI !
23. Nabiałek Zygmunt – lat 24
24. Nowakowski Tadeusz – lat 27
25. Oleszczuk Stanisław – lat 58
26. Pęczkowski Jan – lat 45
27. Piotrowski Marian – lat 32
28. Piotrowski Ryszard – lat 18
29. Przewłocki Stanisław – lat 50
30. Ruszel Henryk – lat 22
31. Sikorski Jan – lat 42
32. Sikorski Władysław – lat 48
33. Siwek Antoni – lat 23
W okrutny sposób pomordowani i spaleni żywcem przez oprawców hitlerowskich w dniu 8.01.1945 r.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
34. Strzyżewska Zofia – lat 43
35. Strzyżewski Bolesław – lat 49
36. Suchecki Ignacy – lat 29
37. Szewczyk Władysław – lat 35
38. Szyguła Henryk – lat 42
39. Świerzewicz Jan – lat 27
40. Tomczyk Stanisław- lat 29
41. Wojciechowski Stanisław- lat 35
42. Wolański Włodzimierz – lat 30
43. Wuczyński Józef – lat 47
W okrutny sposób pomordowani i spaleni żywcem przez oprawców hitlerowskich w dniu 8.01.1945 r.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI !
Na skróty
Mobilnie w stałym kontakcie z gminą
Razem możemy więcej
Tworzymy przestrzeń dla wspólnoty i aktywnego uczestnictwa w życiu Naszej placówki. Uczymy się szanować siebie nawzajem oraz wspólnie rozwiązywać pojawiające się konflikty.
W dobrym kierunku
Wierzymy w znaczącą rolę szkoły i pozytywne relacje między uczniami a nauczycielami. Aktywnie inspirujemy, stawiamy wyzwania, wspieramy uczniów i siebie nawzajem, aby pozytywnie wpływać na rozwój przyszłych pokoleń.
Dostępny samorząd - granty
